پانزدهمین نشست تخصصی انجمن مالی اسلامی ایران با موضوع «فرصت ها و چالش های اوراق بهادارسازی بیمه ها در بستر اقتصادی ایران» روز سه شنبه 24 مرداد 96 و با حضور دکتر صالح آبادی رئیس انجمن مالی اسلامی ایران، مهندس سید رسول تاجدار نائب رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت بیمه البرز ، دکتر سعید صحت دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی و رئیس کمیته بیمه اسلامی انجمن مالی اسلامی ایران و دکتر سید محمدجواد میرطاهر متخصص در حوزه اوراق بهادارسازی بیمه ها و عضو کمیته بیمه اسلامی انجمن ، در محل شرکت بیمه البرز برگزار شد.
در ابتدای این جلسه دکتر صالح آبادی رئیس انجمن مالی اسلامی ایران ضمن خوشامد گویی به حضار و سخنرانان جلسه، توضیحاتی در مورد فعالیت های انجمن مالی اسلامی ایران در زمینه های مختلف مالی اسلامی ارائه داد و گفت: انجمن مالی اسلامی تا به حال چهارده نشست تخصصی در زمینه های مختلف مالی اسلامی از جمله بانکداری اسلامی، بازار سرمایه اسلامی و بیمه برگزار نموده است که این نشست دومین نشست بیمه ای انجمن می باشد. وی ضمن اشاره به ظرفیت های بازار بیمه در ایران و دنیا از امکان ایجاد پیوند بین این بازار و بازار سرمایه سخن گفت و اشاره کرد که با توجه به ظرفیت های امروز بازار سرمایه می توان از پتانسیل این بازار نیز در توسعه صنعت بیمه استفاده نمود. رئیس انجمن مالی اسلامی ایران در ادامه گفت : این نشست نیز با همین هدف برگزار میشود و انجمن مالی اسلامی ایران امیدوار است بتواند با برگزاری چنین جلسات و طرح چنین موضوعاتی گامی بزرگ در این راستا بردارد.
در این جلسه دکتر صحت دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی و رئیس کمیته بیمه اسلامی انجمن مالی اسلامی ایران در ابتدا اظهار کرد: شرکت بیمه ای که ریسک را قبول میکند و زمانی که خود شرکت برای پوشش ریسک برای افراد، صنعت و برای کشور برنامه ریزی میکند، باید برنامه ای مدون برای مدیریت ریسک داشته باشد. شرکت های بیمه با ریسک های مختلفی روبرو هستند. ریسک منابع انسانی و سرمایه گذاری از جمله این ریسک ها هستند. به عنوان مثال در پرتفوی صنعت بیمه، بیمه شخص ثالث درصد زیادی را تشکیل داده است. اما از اقسام دیگر بیمه مانند بیمه زندگی که در دنیا خیلی مطرح است و در کشورهای توسعه یافته به طور جدی دنبال می شود، در کشور و صنعت بیمه ما در این زمینه با سطح ایده آل فاصله زیادی وجود دارد.
وی افزود: در سال های اخیر در بیمه های اتکایی با توجه به شرایط تحریم مشکلات فراوانی داشتیم . از جمله عدم همکاری شرکت های بیمه اتکایی و یا قطع ارتباط این شرکت ها که مشکلاتی برای کشور ایجاد کرد. گرچه با تدابیری که در کشور به خصوص از سوی مدیران صنعت بیمه کشور اندیشیده شد توانستیم بر بیشتر این مشکلات فائق آییم. در نتیجه باید به دنبال مکانیزم هایی برای انتقال ریسک باشیم .به خصوص با توجه به مباحثی که در زمینه اقتصاد مقاومتی در کشور مطرح شده است و این که در زمینه پوشش ریسک باید بتوانیم خود اتکایی داشته باشیم و همانطور که در کشور های دیگر از بازار سرمایه برای پوشش ریسک های بیمه استفاده میکنند،ما هم باید از این ابزار برای پوشش این ریسک بیمه استفاده کنیم.
دکتر صحت گفت: کشور ها و شرکت های زیادی از جمله شرکت بیمه مونیخ که از ابزار اوراق بهادار بیمه ای استفاده می کنند . شرکت های بزرگی مانند بریتیش پترولیوم از این نوع پوشش استفاده می کنند و این نوع ریسک را به بازار سرمایه منتقل میکنند که پتانسیل بالایی برای پوشش ریسک دارد.
بیمه در ترکیب پرتفوی جهانی
رئیس کمیته بیمه اسلامی انجمن مالی اسلامی ایران گفت: از سال 1390 بحث های اوراق بهادار بیمه ای در کشور مطرح بوده است و سال ها بر روی آن کار صورت گرفته است. در پژوهشکده بیمه نیز کارهایی صورت گرفته است. ولی امیدوارم که به سمت اجرایی شدن این نوع پوشش ریسک پیش برویم.
در ادامه مهندس تاجدار نائب رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت بیمه البرز گفت: بازار سرمایه ، بیمه و بانک سه بال اقتصاد هستند .حدود 70 الی 80 درصد فعالیت های اقتصاد مربوط به بانک ها است و صنعت بیمه سهم ناچیزی در تولید ناخالص ملی (GNP) دارد و البته لازم به توضیح است که علی رغم این که صنعت بیمه در طول عمر و حیات خود هیچ کمکی از دولت دریافت نکرده است، ولی سالیانه بین 17 هزار تا 20 هزار نفر کشته و 380 هزار مصدومان تصادفات جاده ای و غیر جاده ای است که صنعت بیمه این جمعیت را به لحاظ هزینه های زندگی پوشش می دهد.
وی افزود: با توجه به ضریب نفوذ بیمه که امسال به حدود 2.2 رسیده است و در مقایسه با میانگین ضریب نفوذ بیمه در دنیا که حدود 6.8 درصد است عقب هستیم. اگر بخواهیم به ساختار پرتفوی بیمه های دنیا نگاهی بیندازیم بیمه دو کارکرد اساسی در طول عمر خود داشته است. یکی انباشت سرمایه و به کار انداختن این سرمایه ها و دیگری پوشش خطرات فعالیت های اقتصادی است که امنیت فکری و روانی را به سرمایه گذار میدهد که بتواند در میدان های بزرگ اقتصادی فعالیت کند.
نقش اصلی که شرکت های بیمه در دنیا ایفا کرده اند در زمینه بیمه عمر است. زیرا این نوع بیمه ها موجب افزایش سرمایه شرکت های بیمه میشوند. 56 درصد پرتفوی شرکت های بیمه ای در دنیا مربوط به بیمه عمر است. در ایران طی سال های اخیر به حدود 12 درصد رسیده است که در مقایسه با سال های اخیر رشد خوبی داشته است ولی در مقایسه با نرخ جهانی بسیار پایین است و امیدواریم که ضریب پوشش بیمه عمر کشور به بالای 80 درصد برسد. نکته ای که در این زمینه وجود دارد این است که اگر تاریخ تاسیس بانک های بزرگ دنیا را ملاحظه کنید ، اغلب آن ها متولد بیمه ها هستند و از محل انباشت سرمایه شرکت های بیمه متولد شده اند. ولی در ایران کاملا برعکس است و بیمه ها از بانک ها متولد شده اند. در دنیا حق حجم بیمه صادره،درآمد شرکت های بیمه،حدود 4900 میلیارد دلار است. در کشور ما در سال گذشته حدود 28 هزار میلیارد تومان بیمه فروخته شده است
مدیر عامل بیمه البرز درباره مشکلات صنعت بیمه در کشور اظهار کرد: مشکل اول بحث عوارض به دولت است. در سال 1395 صنعت بیمه دو و نیم برابر سودی که به سهامدارن خود داده است،به دولت عوارض داده است. به عبارت دیگر جزء از کل خود بزرگتر شده است. بیشتر شرکت های بیمه قادر نیستند افزایش سرمایه ای که مصوبه هیئت دولت بوده است را اجرا کنند.زمانی که بازدهی صنعت بیمه در سه سال گذشته زیر 12 درصد است دیگر سهامدار انگیزه ای برای ورود نقدینگی خود به شرکت ندارد. مشکل دیگر ظرفیت و ذخایر خود بیمه است که بسیار پایین است.کل ذخایر شرکت های بیمه در کل کشور 29 هزار میلیارد تومان است. سرمایه کل شرکت های بیمه کمتر از 10 هزار میلیارد تومان است. مشکل دیگر مالیات بر ارزش افزوده است. در ایران چند سال است که به دنبال این هستیم که فعالیت بیمه ای را از مالیات بر ارزش افزوده معاف کنیم و این 9 درصد در سبد مصرفی کالای خانوار وارد نشود و موجب افزایش تقاضای کل در صنعت بیمه شود که متاسفانه هنوز موفق به این کار نشده ایم. البته در قانون جدید این موضوع مطرح شده است که امیدواریم هر چه زودتر عملی شود.
مشکل بعدی ریسک های سیستماتیک است که همانطور که در بازار سرمایه این نوع ریسک را داریم، در بیمه هم این نوع ریسک وجود دارد. این مقدار تولید که حدود 29 هزار میلیارد تومان است و این مقدار پوشش بیمه ای یک خطای محاسباتی جدی دارد و آن حجم بسیار پایین آن است.
در ادامه مهندس تاجدار افزود: بحث بعدی در صنعت بیمه عدم تنوع بازار سرمایه است .علارغم تلاش هایی که صورت گرفته است ولی در مقایسه با بازارهای بورس کشور های مختلف از تنوع بسیار پایینی برخوردار است.
وی به اوراق بهادار سازی بیمه اشاره کرد و گفت: کل ریسک هایی که در خارج از کشور در قالب اوراق حوادث فاجعه آمیز (cat bonds) از جمله سیل و زلزله واگذار میشود حدود 700 میلیارد دلار است. در این زمینه هنوز محاسبه ای که انجام شود و بگوید که کشور به چه میزان از نظر حوادث طبیعی ریسک دارد صورت نگرفته است. در دوران تحریم صندوق های مختلفی از جمله صندوق ویژه تحریم،ظرفیت مشترک را با حجم یک میلیارد دلار تاسیس کردیم. تجربه بسیار خوبی بود و خوشبختانه اتفاقی هم مربوط به این صندوق ها رخ نداد، ولی ریسک بسیار بزرگی را انجام دادیم. مسوولیت های ناشی از تردد کشتی های کشور ما را در آب های بین المللی قبول نکردند و ما ناچار شدیم که این را به داخل منتقل کنیم.
به عنوان مثال در خارج از کشور فقط بخاطر اینکه یکی از کشتی های شرکت بریتیش پترولیوم در آب های خلیج مکزیک آلودگی ایجاد کرد ،52 میلیارد دلار مطالبه کردند که با 28.5 میلیارد دلار به پایان رسانده شد.خوشبختانه اتفاقی در کشور ما رخ نداد، ولی اگر مشکلی به وجود می آمد،با حجم 1 میلیارد دلار با چه مشکلی عظیمی روبرو می شدیم.
وی در ادامه صحبت های خود گفت: علاوه بر مباحث مطرح شده ظرفیت ریسکی که شرکت های بیمه برعهده دارند معادل 20 درصد سرمایه،ذخایر و حقوق صاحبان سهام خود است. از طرفی ذکر شد که کل سرمایه و ذخایر شرکت های بیمه به 10 هزار میلیارد تومان نمیرسد که از این مقدار حدود 4 هزار میلیارد تومان متعلق به یک شرکت است و بقیه آن بین 30 شرکت تقسیم می شود که این ظرفیت پایین شرکت های بیمه را نشان می دهد. محدودیت دیگری نیز گذاشته شده است و شرکت هایی که حاشیه توانگری آن ها زیر 120باشد و یا سرمایه آن ها کمتر از 400 میلیارد تومان باشد ،حق پذیرش بیمه اتکایی ندارند که این قانون موجب محدود تر شدن شرکت های بیمه شد.
مهندس تاجدار در ادامه بیان داشت: مطالب عنوان شده ضرورت اوراق بهادار سازی بیمه و اهمیت آن را میرساند. اولین بار اوراق بهادارسازی ریسک های بیمه ای در سال 1992 با گردباد اندرو با 15.5 میلیارد دلار ضرر و زیان آغاز شد و دنیا به سمت پوشش این نوع ریسک ها پیش رفت. از آن سال تا به امروز رشد خوبی داشته است و بالغ بر 600 میلیارد دلار سرمایه با حق بیمه 45 میلیارد دلار را پوشش داده است. میتوان اوراق بهادار سازی بیمه را سرمایه جایگزین نامید. زیرا وقتی شرکتی سرمایه اش پایین است و نمی تواند ریسک خود را نگه دارد ،دو راه دارد. یک این که در بازار های داخلی و یا بین المللی جایگزین کند و این ریسک ها را عرضه کند . دو این که آن هارا اوراق بهادار سازی کند. نرخ رشد اوراق بهادار سازی از سال 2013 تا به امروز حدود 3 برابر نرخ رشد واگذاری سنتی اتکایی است که چند دلیل اصلی دارد. دلیل اول این است که قیمت تمام شده واگذاری ریسک برای شرکت ها به مراتب پایین تر از بازار های سنتی است. لذا شرکت های بزرگ اتکایی دنیا مثل شرکت بیمه مونیخ با ریسک جدیدی با عنوان اوراق بهادار سازی مواجه شدند و مجبور شدند که نرخ های خود را پایین آورند تا بتوانند در بازار به رقابت بپردازند.
دلیل اصلی که شرکت ها تمایل به عرضه این ریسک ها در بازار دارند ،ایفای تعهدات در صورت اتفاق فاجعه ای بزرگ است . دلیل بعدی کمبود ظرفیت این شرکت ها است. پایین بودن قیمت آن دلیل بعدی است. تنوع در اوراق بهادار سازی و ویژگی هایی که این نوع قرارداد ها دارند، دلیل دیگر قیمت پایدار آن ها است. بین 3 تا 5 سال قیمت ها را در بازار های جهانی در اوراق بهادار سازی ثابت نگه میدارند که حسن بزرگی است.
وی به انگیزه سرمایه گذاران در این نوع اوراق بهادار سازی اشاره کرد و گفت: ایجاد طبقه جدید در دارایی ها در ساختار صورت های مالی ، بازدهی بیشتر از بازار های دیگر، نوسانات کم و تبعیت کمتر از ریسک های سیستماتیک و غیر سیستماتیک بازار سرمایه ، ساختار وثیقه ای محکم از جمله دلایل انگیزه سرمایه گذاران به این نوع اوراق است. حجم مشارکت بین سرمایه گذاران بین المللی در این ریسک بین صد تا یک میلیارد دلار است. در حال حاضر 60 درصد این نوع اوراق بهادار که در بازار عرضه می شود مربوط به آمریکا ، 25 درصد مربوط به اروپا و مقدار باقیمانده مربوط به سایر کشور ها از جمله ژاپن با حدود 3 درصد است.
مدیر عامل بیمه البرز در ادامه گفت: این شرکت به عنوان اولین شرکت آمادگی خود را در عرضه و اوراق بهادارسازی این نوع ریسک در بخش انرژی از جمله گاز، پتروشیمی و یا سایر موارد مشابه را در بازار سرمایه با همکاری انجمن مالی اسلامی ایران اعلام می دارد.
مزایای اوراق بهادارسازی بیمه
در ادامه دکتر سید محمدجواد میرطاهر، عضو کمیته بیمه اسلامی انجمن مالی اسلامی به بحث های تئوریک و نظری اوراق بهادارسازی بیمه ها پرداخت و گفت: سرمایه در سه بازار پول ، سرمایه و بیمه در حرکت و جابجایی است . در زمینه ارتباط بازار سرمایه و بیمه هنوز فعالیت خاصی صورت نگرفته است. با توجه به پایین بودن ظرفیت بیمه های کشور این نوع اوراق بهادار سازی بیمه ها میتواند تحولی در این صنعت به وجود آورد.
وی به میزان ضریب نفوذ بیمه در ایران و جهان اشاره کرد و گفت : این نرخ به 2.2 در پایان سال 2015 در ایران رسیده است که اوراق بهادارسازی بیمه میتواند به افزایش این نرخ کمک کند. در حوزه ریسک ،دو نوع انتقال ریسک داریم. انتقال غیر بیمه ای و بیمه ای و مدیریت ریسک های اتکایی .
وی به اوراق بهادار سازی در دنیا و انواع آن اشاره کرد و گفت : تبدیل به اوراق بهادارسازی دارایی ها(ABS) و تبدیل به اوراق بهادار سازی ریسک(RBS) دو نوع اوراق بهادار سازی در دنیا است. اوراق بهادار سازی ریسک ها کمتر شناخته شده است و جدید تر است. از سال 1988 مطرح شده است و سابقه تاریخی کمتری دارد، ولی با نرخ بیشتری نسبت به سایر اوراق بهادار در حال رشد است. اوراق بیمه پرکاربرد در حال حاضر به سه نوع اوراق تضمین زیان صنعت ، اوراق ساید کار و اوراق بلایای طبیعی تقسیم می شود.
میر طاهر در ادامه به دلایل و مزایای اوراق بهادار سازی اشاره کرد و گفت شش دلیل اصلی در استفاده از این نوع اوراق بهادار کردن وجود دارد که عبارتند از:
1- کاهش بالقوه هزینههای تامین سرمایه
2- امکان تنوع بخشی به مبادی تامین سرمایه
3- امکان مدیریت ریسک شرکت
4- درصورت وجود الزامات سرمایهای خاص، مدیریت الزامات سرمایهای(بانکها و بیمهها ...)
5- فرصت دستیابی به سرمایه و تامین مالی خارج از ترازنامه
6- کسب درآمد از محل کارمزد
وی افزود: استفاده از تبديل به اوراق بهادار كردن در صنعت بيمه روش نوظهوري است. بعد از بكارگيري تبديل دارائي به اوراق بهادار در بازارهاي مالي، حدود 20 سال طول كشيد تا انتشار اوراق بهادار بيمهاي به واقعيت تبديل شود. نخستين انتشار اوراق بهاداري كه شامل بيمهگران بود به سال 1988 بازمیگردد كه به فروش حق عائدیهاي حاصل از مجموعهای از بيمه نامههاي عمر و مستمريهاي سالیانه مربوط بود. حركت ابتكاري ديگر در سال 1992توسط هيئت بازرگاني شيكاگو(CBOT) انجام شد كه در آن اقدام به ارائهي نوعي قرارداد آتي در خصوص تبديل خسارتهاي اموال ناشي از بلاياي طبيعي مانند تندباد و زلزله كرده بود.
دکتر میرطاهر در ادامه گفت : در حال حاضر انواع مختلفي از اوراق بهادار بيمهاي در حال انتشار است و تنوع این نوع از اوراق بهادار در بازار سرمایه به نحو چشمگیری افزایش یافته است. این اوراق را میتوان به دو صورت دستهبندی نمود:
1- دستهبندی سنتی اوراق بهادار بیمهای
2- دستهبندي بر اساس کارکرد و هدف اوراق بهادار بیمهای
بر اساس دستهبندی سنتی صنعت بیمه، میتوان دو نوع تبدیل به اوراق بهادار کردن را در صنعت بیمه احصاء کرد:
1- تبدیل به اوراق بهادار کردن بیمه زندگی
2- تبدیل به اوراق بهادار کردن بیمه غیرزندگی
علاوه بر دستهبندی سنتی فوق، تبديل به اوراق بهادار كردن دارايي در صنعت بيمه با دو هدف اصلي انجام ميشود:
الف)هدف تامين مالي
ب) هدف بيمهگري(انتقال ریسک)
وی درباره اوراق بهادار بیمهای با هدف تامين مالي گفت: بيمهگران زندگي با تبديل به اوراق بهادار كردن بخشي از رشته هاي بيمهاي شان به دنبال افزايش بازده سهامشان از طريق كارآيي سرمايه هستند. شركتهاي بيمه از طريق فروش ريسك به سرمايهگذاران، نيازشان به نگهداري سرمايه را تقليل داده و قدرت و توانايي خود براي ورود به رشتههاي جديد بيمهاي را افزايش ميدهند. البته برخي از تبديل به اوراق بهادار كردن بيمههاي زندگي، منافع مالياتی را نيز به همراه دارد. از نظر فني و اقتصادي و از نقطه نظر قانوني و مقرراتي لازم است شركتهاي بيمه ارائه دهنده بيمههاي زندگي به منظور اطمينان از توانگري مالي و به عنوان پشتوانهاي براي ايفاي تعهدات و تضمين آنها، ذخيرههاي فني و قانوني را به صورت جريانهاي نقدي كه عموما به صورت سپردههاي كوتاه مدت يا اوراق قرضه با قابليت نقدشوندگي فوري هستند، نگهداري نمايند. تامين اين ميزان وجوه نقد كارآيي سرمايهاي شركتهاي بيمهاي فعال در رشتههاي زندگي را كاهش ميدهد و آنها را از ارائه و فروش محصولات بيشتر و جديدتر باز ميدارد. اوراق بهادار بیمه های زندگی دارای سه دسته کلی هستند که دو دسته اول با اهداف تامین مالی و به منظور بهرهگیری از مزیتهای سرمایهای و مالیاتی انجام می شوند و دسته سوم با هدف انتقال ریسک و بیمه گری(اتکایی) صورت میپذیرد که عبارتند از:
1- تبديل به اوراق بهادار كردن ذخاير قانوني
2- تبديل به اوراق بهادار كردن بستهاي از رشتههاي بيمهاي
3- اوراق فاجعهآميز مرگ و مير
این کارشناس حوزه اوراق بهادارسازی بیمه ها به اوراق بهادار بیمهای با هدف بيمهگري اشاره کرد و افزود: اوراق بهادار بیمههای غیر زندگی عموماً با منظور بیمهگری و بویژه بیمهگری اتکایی منتشر میشوند. مهمترین هدف از انتشار اوراق بهادار بیمهای افزایش در ظرفیت بیمهگری اتکایی است.
به صورت سنتي شركتهاي بيمه و فعالان صنعت بيمه به منظور مديريت ريسك پرتفوي خود از بيمهگران اتكايي استفاده ميكنند. هر شركت بيمه بسته به انواع مختلف رشتههاي بيمهاي كه ارائه ميدهد در معرض حجمي از ريسك قرار دارد كه مديريت اين ريسك به صورت سنتي عمدتا از طريق واگذاري به شركتهاي بيمهاتكايي صورت ميگيرد.
بيمهگران اتكايي طي توافقي با بيمهگران ديگر تعهد ميكنند كه در ازاي دريافت مبلغي حق بيمه اتكايي، بيمهگر(يا واگذارنده) را در مقابل تمامي يا بخشي از ضررهايي كه او از بيمهنامههاي منتشر شده متحمل ميشود، مجددا بيمه كنند.
هرچند تنوع اوراق بهادار بيمههاي غير زندگي كه با هدف بيمهگري(اتكايي) منتشر ميشوند بسته به موضوع و ريسك پایه بسيار زياد است ولي در عمل ميتوان عمدهترين اوراق بهادار بيمههاي غير زندگي را شامل موارد ذيل دانست:
1- اوراق حوادث فاجعهآميز(Cat Bonds)
2-معاوضات حواث فاجعهآميز
3- اوراق تضمين خسارت صنعت(ILW)
4- اوراق سايدكار
عضو کمیته بیمه اسلامی انجمن مالی اسلامی در رابطه با اوراق تضمین زیان صنعت گفت: سازوکار انتشار اين اوراق به اين صورت است که خريداران اين اوراق که شرکت هاي بيمه يا بيمه اتکايي هستند در مقابل پرداخت وجهي اقدام به خريد اين اوراق از فروشنده مي کنند و در عوض فروشنده نيز تضمين مي کند که با توجه به شاخص هاي تعيين شده در قرارداد اين اوراق، هر گاه زيان صنعت بيمه در اثر يک حادثه فاجعه آميز (که توسط مراجع ذي صلاح اعلام مي شود) از حدي فراتر رود ، صرف نظر از اينکه زيان خريدار اين اوراق چقدر باشد ، بايد محدوده زيان تعيين شده در قرارداد اوراق را تضمين کند.
وی در رابطه با اوراق بلایای طبیعی بیان داشت: با اين روش ريسك حوادث فاجعهآميز و بلاياي طبيعي توسط شركتهاي بيمه به اوراق بهادار تبديل شده و در بازار سرمايه به سرمايهگذاران فروخته ميشود. اين ابزار دو كاربرد ويژه عمده دارد. اولاً ريسكها را از شركتهاي بيمه و بيمه اتكايي به سرمايهگذاران بازار سرمايه انتقال ميدهد و ثانياً به نوعي راهي براي تامين مالي شركتهاي بيمه و جبران كمبود ذخيره سرمايه آنها ميباشد.
در ادامه دکتر میر طاهر به اوراق سایدکار اشاره کرد و گفت: در اين سازوکار، در واقع يک قرارداد بيمه اتکايي بين شرکت بيمه و يک نهاد واسط ( که به شرکت سايدکار معروف است ) منعقد مي گردد و علاوه بر اين دو ، طرف سومي هم هست که همان سرمايه گذار در اوراق منتشر شده توسط سايدکار است . تفاوت اين اوراق با ديگر اوراق مرتبط با بيمه در اين است که شرکت سايدکار بايد مجوز انجام امور بيمه اتکايي را داشته باشد . برخلاف اوراق بلاياي طبيعي که بر مبناي بيمه زيان اضافي عمل مي کنند، در اينجا مبناي بيمه اتکايي ، مشارکتي است.
وی درباره نقش کمرنگ صنعت بیمه در اقتصاد ایران اظهار کرد: طبق اطلاعات موجود در سالنامه آماری صنعت بیمه در پایان سال قبل،تنها چیزی حدود 1.6درصد از حق بیمه تولیدی مربوط به حوزه نفت و انرژی است.درحالی که خسارت وارده در این بخش حدود 0.99 درصد از مبلغ کل خسارت هاست که این نشانگر پر بازده بودن این بخش برای بیمه ها و از طرفی عدم توجه کافی در این بخش می باشد.
میرطاهر به تحریم های مربوط به بیمه اشاره کرد و گفت : از 26 ژوئیه 2010 شرکت های بیمه داخلی نمی توانستند به شرکت های بیمه اروپایی مراجعه نمایند و نرخ و شرایط را از آن ها دریافت نمایند. همچنین از یکم ژوئیه 2012 همه تعاملات بیمه ای ایران در حوزه صنایع نفت و گاز قطع شد و نفتکش ها و شناورهای ایرانی نیز تحت انواع پوشش های بیمه دریایی نفتی(همچون P&I و H&M و Cargo) قرار نمی گرفتند.
وی پیشنهاد داد: تحریم های ظالمانه بین المللی در این زمینه مشکلات مضاعفی ایجاد نموده است. یکی از بهترین راه حل ها در زمینه افزایش ظرفیت سرمایه ای بیمه های داخلی تعامل آنها با بازار سرمایه است. در شرایط پسا برجام می توانیم ظرفیت صندوق تحریم را به بازار سرمایه منتقل کنیم و بازار سرمایه به جای صندوق ویژه تحریم قرار گیرد و این اوراق را در بازار سرمایه منتشر کنیم .
پانزدهمین نشست تخصصی مالی اسلامی با پرسش و پاسخ بین مخاطبین و کارشناسان ادامه پیدا کرد که در همین زمینه مهندس تاجدار به علل عدم به وقوع پیوستن و عدم عرضه این نوع اوراق تا به امروز اشاره کرد و افزود : صنعت بیمه مانند سایر صنایع از جمله صنایع وارداتی است ،اما سال هاست که دانش جدیدی به این صنعت اضافه نکرده ایم.یک علت آن ریسک های سیستماتیکی است که در کشور وجود دارد .دلیل بعدی ضعف هایی است که در ابتدای نشست به آن اشاره شد. همچنین انگیزه ای برای ورود به این مباحث به دلیل مشکلات این صنعت از سوی کارشناسان و سرمایه گذاران وجود نداشته است.
دکتر صالح آبادی رئیس انجمن مالی اسلامی ایران در پاسخ به سوال یکی از حضار درباره ظرفیت بازار سرمایه برای این عرضه این نوع اوراق گفت: در سال های گذشته نیز این سوال در رابطه با عرضه شرکت های اصل 44 وجود داشت و این که ممکن است بازار سرمایه ظرفیت این مقدار و این حجم بزرگ را برای عرضه نداشته باشد. اما این عرضه ها را انجام دادیم و موفق بود. این نوع عرضه ها بازیگران خاص خود را دارد .همچنین بازار فیوچر سکه راه اندازی شد که تا روزانه هزار میلیارد تومان هم در مقاطعی معامله داشته ایم.این نوع بازار آرام آرام جایگاه و بازیگران خاص خود را پیدا خواهد کرد .
دکتر صالح آبادی مدیر عامل بانک توسعه صادرات در رابطه با اسناد خزانه اسلامی (سخاب) افزود: چون این اوراق در بازار ثانویه عرضه نشد ، نرخ های غیر متعارفی گرفت و اگر این اوراق در بازار ثانویه پذیرش شود که در آینده نزدیک انجام خواهد شد نرخ این اوراق متعادل خواهد شد.
در پایان دکتر صالح آبادی ،رئیس انجمن مالی اسلامی ایران ، ضمن تشکر از مهندس تاجدار و مجموعه بیمه البرز برای برگزاری این نشست گفت : انجمن مالی اسلامی ایران آمادگی خود را برای طراحی مدل های عملیاتی از این اوراق با تمام جزئیات مورد نیاز با همکاری بیمه مرکزی ،بیمه البرز و سازمان بورس اعلام می دارد و بنابراین امیدواریم بتوانیم عرضه این اوراق را در آینده نزدیک شاهد باشیم
مهندس تاجدار مدیر عامل بیمه البرز نیز از آمادگی خود به عنوان اولین شرکت بیمه برای همکاری با انجمن و عرضه این اوراق خبر داد.
نظر شما